Απειλούν την Ελλάδα με πτώχευση

ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ, ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ «Κάθε Συμβούλιο και καημός» για τον υπουργό Οικονομικών κ Γ. Παπακωνσταντίνου ο οποίος στη χθεσινή δεύτερη συμμετοχή του στο Εco/Fin, στις Βρυξέλλες, αντελήφθη ότι έχει μπροστά του δύο αγώνες: Εναν μαραθώνιο για τη μεσοπρόθεσμη εξυγίανση των δημοσίων οικονομικών της χώρας και έναν αγώνα ταχύτητας για να προλάβει πιθανή (αρνητική) αντίδραση των αγορών η οποία θα μπορούσε να καταστήσει δραματική την ήδη προβληματική κατάστασή της ελληνικής οικονομίας και να την οδηγήσει στην πτώχευση.

Κατά τα άλλα η υποδοχή που επεφύλαξαν χθες και προχθές οι υπουργοί οικονομίας της ΕΕ στον νεοεισελθόντα στην ομάδα τους έλληνα υπουργό δεν διέφερε πολύ από την υποδοχή που συνήθως επιφυλάσσουν οι περίοικοι ...

στον καινούργιο διαχειριστή ενός κακόφημου οίκου της γειτονιάς τους. Ακουσαν τα όσα είχε να τους ανακοινώσει και στη συνέχεια του είπαν πως έχουν κάθε λόγο να αμφιβάλλουν για την ειλικρίνειά του και συνεπώς θα τον κρίνουν στην πράξη. Ο υπουργός Οικονομικών τούς διαβεβαίωσε ότι τα δείγματα γραφής που θα λαμβάνουν εφεξής από την Αθήνα θα διασκεδάζουν όλο και περισσότερο τις θεμιτές εν γένει ανησυχίες τους και το μόνο που τους ζήτησε είναι να αντιμετωπίζουν την Ελλάδα «με πνεύμα ρεαλισμού και όχι εκδίκησης».


Παράταση

Εν τω μεταξύ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη της σήμερα τα τελευταία στατιστικά στοιχεία ελληνικής προέλευσης που φέρουν το δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας να κλείνει το 2009 στο 12,7% του ΑΕΠ, αναμένεται να ανακοινώσει ότι κλιμακώνει τις πιέσεις της κατά της Ελλάδας. Επί της ουσίας η Επιτροπή θα αποφανθεί σήμερα ότι όλες λίγο πολύ οι χώρες της ζώνης του ευρώ εμφανίζουν υψηλά ελλείμματα, πλην όμως μόνον η Ελλάδα αρνήθηκε πεισματικά αυτόν τον χρόνο να λάβει διορθωτικά μέτρα. Κατόπιν τούτου η Επιτροπή θα δώσει παράταση σε ορισμένες χώρες, θεωρώντας ότι λόγω της διεθνούς οικονομικής κρίσης, και μόνον, βρίσκονται σε κατάσταση δημοσιονομικού εκτροχιασμού, ενώ αποκλειστικώς για την Ελλάδα θα αποφανθεί ότι χρειάζεται νέο μεσοπρόθεσμο σχέδιο δημοσιονομικής εξυγίανσης και νέα χρονοδιαγράμματα αφού τα προηγούμενα απεδείχθησαν γενικώς άνευ αντικρίσματος.

Η εξέλιξη αυτή, σε συνδυασμό με το διάχυτο κλίμα γενικότερης απαξίωσης τόσο των στοιχείων για την ελληνική οικονομία όσο και της ίδιας της ελληνικής οικονομίας, έχουν δημιουργήσει πυκνά σύννεφα ανησυχίας πάνω από το υπουργείο Οικονομικών, το οποίο ευελπιστεί ότι οι διεθνείς αγορές δεν θα πάρουν «τοις μετρητοίς» τα νέα δεδομένα και θα «ποντάρουν» περισσότερο στην προοπτική ανόρθωσης και λιγότερο στην προοπτική πτώχευσης της ελληνικής οικονομίας. Ο κ. Παπακωνσταντίνου δεν έκρυψε την ανησυχία του και ερωτηθείς χθες στις Βρυξέλλες αν αντιμετωπίζει η χώρα άμεσο πρόβλημα δανεισμού απάντησε αρνητικά, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι τον ανη συχούν ιδιαίτερα τα αρνητικά μηνύματα που λαμβάνουν για την Ελλάδα οι διεθνείς αγορές.

Κατόπιν όλων τούτων ο υπουργός παρουσίασε χθες στο Εco/Fin ένα ευρύ φάσμα μέτρων τα οποία είναι διατεθειμένος να υιοθετήσει για να δώσει το φιλί της ζωής στην ελληνική οικονομία.

Αναλυτικότερα ο υπουργός Οικονομικών δεσμεύθηκε ότι η ποιότητα των στοιχείων που θα παρέχει η ΕΣΥΕ θα επαληθεύονται από ανεξάρτητη Αρχή, επισημαίνοντας παράλληλα ότι ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία να συμβάλει στη διαμόρφωση του σχετικού ελεγκτικού πλαισίου.


Το προσχέδιο

Συνεχίζοντας ανέφερε ότι παρουσίασε, σε αδρές γραμμές, τα βασικά στοιχεία του προσχεδίου του προϋπολογισμού για το 2010 υπογραμμίζοντας ότι προβλέπει μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος της χώρας της τάξεως του 3,3%, δηλαδή από το 12,7% στο 9,4%. Η μισή μείωση θα προέλθει από διαρθρωτικού χαρακτήρα μέτρα, ενώ η συνολική διόρθωση θα οφείλεται κατά 60% στην αύξηση των κρατικών εσόδων και κατά 40% στη μείωση των κρατικών δαπανών. Ερωτηθείς ο υπουργός αν τίθεται θέμα αναμόρφωσης μεγεθών του προϋπολογισμού απάντησε ότι στην παρούσα φάση εξελίσσεται η κοινοβουλευτική διαδικασία για την έγκρισή του και συνεπώς το ενδεχόμενο αλλαγών είναι αντικείμενο διαβουλεύσεων.

Ο υπουργός Οικονομικών τόνισε στη συνέχεια τη σημασία που αποδίδει η νέα κυβέρνηση στην εφαρμογή αξιόπιστων οικονομικών πολιτικών τα επόμενα χρόνια και ειδικότερα τη βούλησή της να αναμορφώσει ριζικά τον τρόπο κατάρτισης των κρατικών προϋπολογισμών. Προς τον σκοπό αυτόν η κυβέρνηση προτίθεται να ζητήσει την τεχνική βοήθεια διεθνών οίκων αξιολόγησης. Ο υπουργός αναφέρθηκε ακόμη σε μια σειρά μέτρων όπως η αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος και η κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης. Σημείωσε την κατάθεση, περί τον Μάρτιο, νέου φορολογικού νομοσχεδίου που θα αποσκοπεί μεταξύ άλλων και στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης, αλλά και τις επικείμενες αλλαγές σε σειρά τομέων όπως το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, την κατάργηση των σταζ, την εξίσωση των ορίων της ηλικίας συνταξιοδότησης, τη διαμόρφωση ενιαίου κέντρου για τις πληρωμές των δημοσίων υπαλλήλων, τη σταδιακή μείωσή τους με την εφαρμογή της εκ νέου της αρχής «δύο συνταξιοδοτούνται, ένας προσλαμβάνεται» κ.ά.

Τέλος, ο κ. Παπακωνσταντίνου αναφέρθηκε και στις αιχμηρές παρεμβάσεις που από πολλές πλευρές υπήρξαν σχετικά με την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και την αξιοπιστία των στοιχείων. Σημείωσε ότι ο επίτροπος Αλμούνια ενημέρωσε το Συμβούλιο πως θα προτείνει την υπαγωγή της Ελλάδας στις διαδικασίες που προβλέπει το άρθρο 104 παράγραφος 8 της Συνθήκης του Μάαστριχτ για τις χώρες με υπερβολικά ελλείμματα, αλλά και σειρά επισημάνσεων του προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν-Κλοντ Τρισέ για τις μισθολογικές πολιτικές του τύπου «δεν μπορείτε να δίνετε επιδόματα όταν δεν έχετε να πληρώσετε μισθούς».


Προειδοποιήσεις από Φραγκφούρτη και Βρυξέλλες


Για «ακραία οικονομικά φαινόμενα» που απειλούν την Ελλάδα αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα που θα ανακόψουν τον δημοσιονομικό κατήφορο που συνεχίζεται και μετά τις εκλογές προειδοποιούν την κυβέρνηση Φραγκφούρτη και Βρυξέλλες.

Υστερα από ένα πολύ δύσκολο διήμερο που πέρασε ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου στην έδρα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία κατ΄ ουσίαν απέρριψε το σχέδιο του προϋπολογισμού, επέστρεψε στην Αθήνα γεμάτος άγχος για τις εξελίξεις, αφού ούτε λίγο ούτε πολύ τόσο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα διά του προέδρου της κ. Ζαν-Κλοντ Τρισέ όσο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διά του αρμοδίου επιτρόπου κ. Χοακίν Αλμούνια, παρουσία των άλλων ευρωπαίων υπουργών, τον προειδοποίησαν ότι «σύντομα οι αγορές θα σας τιμωρήσουν» ανεβάζοντας τα επιτόκια δανεισμού.

Η προειδοποίηση ήταν σαφής, σαφέστερη δεν γινόταν: «Αν δεν πάρετε αυστηρά μέτρα που θα αντιμετωπίζουν σε μόνιμη βάση το πρόβλημα των ελλειμμάτων, τότε το επόμενο βήμα θα είναι η εκ νέου υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας, που θα κάνει ακόμη αυστηρότερους τους όρους δανεισμού για το ελληνικό Δημόσιο και συνακόλουθα για τις ελληνικές τράπεζες και επιχειρήσεις. Θα βρεθείτε στο χείλοςτης πτώχευσης».

Το εφιαλτικό σενάριο είναι ότι αν ακολουθήσουν δύο διαδοχικές υποβαθμίσεις της πιστοληπτικής της ικανότητας, τότε τα ελληνικά ομόλογα δεν θα γίνονται αποδεκτά, ως ενέχυρο, από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και θα πάψουν να αποτελούν εργαλείο εξασφάλισης ρευστότητας για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα και επομένως και για τον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας.

Σημειώνεται ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν δανειστεί από το ευρωσύστημα περίπου 50 δισ. ευρώ το τελευταίο δωδεκάμηνο, δηλαδή από την ημέρα που τέθηκε σε εφαρμογή το πρόγραμμα ενίσχυσης της ρευστότητας, με ενέχυρο τίτλους του Δημοσίου. Το ποσόν είναι μεγάλο... και τυχόν διαδοχικές υποβαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας θα καταστήσουν τα ομόλογα τίτλους «μειωμένης εξασφάλισης» με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη χρηματοδότηση των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων από το ευρωσύστημα.

Κατόπιν τούτων, ο κ. Παπακωνσταντίνου με δηλώσεις του δεσμεύτηκε δημοσίως ότι η κυβέρνηση θα ξεκινήσει εντός του Νοεμβρίου τον διάλογο για τις αλλαγές στο φορολογικό σύστημα με κεντρική κατεύθυνση την κατάργηση των φοροαπαλλαγών και της αυτοτελούς φορολόγησης των εισοδημάτων, ώστε να αυξηθούν σε μόνιμη βάση τα έσοδα. Επίσης, δεσμεύτηκε για την ανεξαρτητοποίηση της Στατιστικής Υπηρεσίας ώστε τα στοιχεία στο μέλλον να είναι αξιόπιστα.

Πιθανολογείται ότι το αναδεικνυόμενο μείζον πρόβλημα θα απασχολήσει τη σημερινή συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου.

Ομως, εξίσου σοβαρό είναι και το γεγονός ότι από τις Βρυξέλλες δεν πέρασε το σχέδιο του προϋπολογισμού, καθώς θεωρήθηκε ότι δεν απεικονίζει τα μέτρα εκείνα που θα οδηγήσουν στην πραγματική μείωση των ελλειμμάτων, αλλά στηρίζεται στη μεταφορά εσόδων του 2009 (ΕΤΑΚ, τέλη κυκλοφορίας, έκτακτη εισφορά στις επιχειρήσεις) στο επόμενο έτος και στον περιορισμό της δαπάνης για την εξόφληση των χρεών των νοσοκομείων στα 800 εκατ. ευρώ (από 2,2 δισ. ευρώ εφέτος), ώστε να εμφανιστεί μειωμένο στο 9,4% του ΑΕΠ το δημοσιονομικό έλλειμμα.

Επειτα από αυτές τις εξελίξεις, καθίσταται πλέον σαφές ότι οι προχθεσινές δηλώσεις του προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κ. Ζαν-Κλοντ Τρισέ αποτελούσαν προετοιμασία του κλίματος για το τι θα επακολουθήσει. Οπως είπε: «Οι αγορές δεν εμπιστεύονται την υπογραφή των χωρών που δεν παίρνουν τα αναγκαία μέτρα μείωσης των ελλειμμάτων. Ενα κακοδιαχειρισμένο οικονομικά κράτος επιβάλλει στον εαυτό του επιτόκια πολύ υψηλότερα σε σχέση με τις άλλες χώρες. Τα υψηλά όμως επιτόκια τα επιβάλλει σε όλες τις δημόσιες, αλλά και στις ιδιωτικές επιχειρήσεις».



Η ανακοίνωση Εco/Fin

Τη δυσαρέσκειά του για το πρόβλημα της αξιοπιστίας των ελληνικών στατιστικών στοιχείων εξέφρασε σε ειδική ανακοίνωσή του για την Ελλάδα το χθεσινό Συμβούλιο Εco/Fin, καλωσορίζοντας όμως ταυτόχρονα τις προσπάθειες της νέας κυβέρνησης προς την ανεξαρτητοποίηση της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της χώρας.

Ειδικότερα, η παράγραφος για την Ελλάδα αναφέρει τα εξής:

« Το Συμβούλιο εκφράζει τη θλίψη του για την εκ νέου εμφάνιση προβλημάτων στα ελληνικά δημοσιονομικά στατιστικά στοιχεία. Το Συμβούλιο καλεί εκτάκτως την ελληνική κυβέρνηση να λάβει μέτρα, προκειμένου να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη της ΕΕ ως προς τα ελληνικά στατιστικά στοιχεία και το θεσμικό σύστημα παραγωγής τους. Το Συμβούλιο καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συντάξει έκθεση, πριν από το τέλος του 2009, και να προτείνει τα κατάλληλα μέτρα, που θα πρέπει να ληφθούν, υπό τις παρούσες συνθήκες ».


Αποφάσεις σήμερα

Την απόφασή της να κλιμακώσει τις πιέσεις της κατά της Ελλάδας υπάγοντάς την στα όσα προβλέπει το άρθρο 104 παράγραφος 8 της συνθήκης του Μάαστριχ για τις χώρες με υπερβολικά ελλείμματα αναμένεται να ανακοινώσει σήμερα η Επιτροπή. Στο 14σέλιδο συνοδευτικό της απόφασης κείμενο που αφορά την Ελλάδα αναφέρονται αναλυτικά οι λόγοι για τους οποίους η Επιτροπή οδηγείται σε αυτή την απόφαση. Συγκεκριμένα υπογραμμίζεται ότι το ελληνικό δημοσιονομικό έλλειμμα έκλεισε το 2008 στο 7,7% του ΑΕΠ έναντι 3,7% που ήταν η αρχική πρόβλεψη και θα υπερβεί το 12% το 2009. Αντιστοίχως το δημόσιο χρέος έκλεισε το 2008 στο 99,3% του ΑΕΠ και αναμένεται να φθάσει το 102,6% το 2009.

Σύμφωνα με την Επιτροπή η επιδείνωση αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι τα κρατικά έσοδα αποδεικνύονται για το 2009 κατά 3,5% μικρότερα ενώ οι δαπάνες κατά 2,5% μεγαλύτερες. Η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι αυτό οφείλεται στην αδυναμία των μηχανισμών είσπραξης των φόρων στη Ελλάδα αλλά και στο γεγονός ότι δεν δίνονται στους πολίτες κίνητρα για να είναι φορολογικά συνεπείς.

<<ΤΟ ΒΗΜΑ>>